Gisteren waren we in het traject ‘Schaal van overvloed’ aan de slag met het gezegde ‘waar voor je geld krijgen’. Dit is weer zo’n gezegde waar een prachtige cirkelredenering in zit waardoor het voor ons moeilijk is om nog te voelen wat werkelijk van waarde is.
‘Waar voor je geld krijgen’ als je die even op je in laat werken dan geeft die je een gevoel van achterdocht, krapte: krijg ik wel genoeg voor mijn lieve – schaarse – centjes? Kennelijk moeten we uit gaan van wantrouwen: mensen vragen prijzen die niet kloppen, zodat we geen ‘waar’heid voor ons geld krijgen, maar opgeklopte lucht of iets anders dat we niet blieven.
Maar een waarde kan per persoon verschillen. Zoals we allemaal bij economie hebben geleerd neemt de waarde van een goed af als we er meer van hebben. Als je eenmaal genoeg brood hebt, dan heeft het kopen van een volgend brood geen zin meer. Als je eenmaal genoeg geld hebt, dan daalt de waarde hiervan voor jou omdat je er niks meer mee kan kopen dat werkelijk van waarde is voor jou. Het geld is daarmee letterlijk waardenloos geworden. Andere dingen zijn gratis maar tegelijkertijd onbetaalbaar: de natuur zelf. Als je die bramen die je plukt zou moeten betalen zou je het wel uit je hoofd laten om ze te plukken, maar niets geeft zo’n goed gevoel als zelfgemaakte jam, omdat je hier de natuurwaarde nog in proeft.
Daar zit dus de cirkelredenering: je kan geen waar voor je geld krijgen omdat het geld zelf geen rol speelt in de waarden uitwisseling. Als je er goed naar kijkt dan gaat het namelijk om waarde(n)uitwisseling en niet om het geld zelf. Iets heeft een fysieke en emotionele betekenis en die wissel je uit: geeft het voldoening, voelt het goed om dit nu te doen? Zijn wij in balans als we met elkaar deze uitwisseling doen of voel ik me dan ‘gebruikt’?
Daar hielp de natuur van de Westduinen ons gisteren weer mooi bij: in de natuur is alles een stroom van leven. Loslaten en ontvangen zijn voortdurend in beweging, er is overvloed. Er worden geen rekeningen gestuurd, geen verdienmodellen opgesteld en rente geheven. Voor ons was dit een bemoediging om het leven voorop te stellen en niet het geld. Vrijheid, stroming en ruimte.
Aho!
